Điện Kremlin ngày 21/7 cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký ban hành một sắc lệnh mới, trong đó quy định rằng mọi tàu biển đến từ các cảng nước ngoài muốn cập cảng Nga đều phải được sự chấp thuận của FSB, cơ quan an ninh quốc gia, vốn trước đây chỉ có quyền hạn giới hạn tại các cảng gần căn cứ hải quân.
Hãng thông tấn TASS xác nhận thông tin này nhưng không nêu rõ lý do dẫn đến thay đổi.
Theo quy định cũ, Bộ Giao thông Nga chịu trách nhiệm điều tiết việc các tàu ra vào cảng. Với sắc lệnh mới, việc cấp phép cập cảng sẽ do ban quản lý cảng quyết định, nhưng phải có sự đồng thuận của đại diện FSB.
Quyết định được đưa ra trong bối cảnh Nga và Ukraine tăng cường tấn công lẫn nhau, trong khi các cuộc đàm phán hòa bình dự kiến diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ trong tuần này. Cuối tuần qua, Ukraine bị cáo buộc đã phóng UAV vào khu vực Moscow, với mục tiêu làm gián đoạn các sự kiện lớn, dù chưa có bên nào nhận trách nhiệm.
Các vụ nổ liên quan đến tàu thuyền ghé cảng Nga ngày càng gia tăng trong vài tháng qua.
Đầu tháng 7, tàu chở khí hóa lỏng Eco Wizard (treo cờ Quần đảo Marshall) tại cảng Ust-Luga bị rò rỉ amoniac trong lúc bốc hàng. Dù giới chức Nga gọi đó là sự cố kỹ thuật nhỏ, các báo cáo độc lập cho biết có vết thủng do nổ từ bên ngoài, làm ngập khoang động cơ, một dấu hiệu cho thấy đây có thể là hành động phá hoại.
Đây là vụ nổ thứ sáu liên quan đến tàu từng cập cảng Nga kể từ tháng 2. Một số tàu khác cũng đã phát nổ sau khi ghé các cảng ở Italy và Libya, tất cả đều có điểm chung là từng đến cảng Nga không lâu trước đó.
Trước tình hình này, Rosmorport, cơ quan điều hành cảng quốc doanh của Nga, đã mở gói thầu thuê kiểm soát viên và thiết bị không người lái để kiểm tra thân tàu tại các cảng biển vùng Baltic, bao gồm phát hiện các vật thể lạ hoặc thiết bị nổ gắn ngoài tàu.
Chính phủ Nga khẳng định sẽ bảo đảm thực thi đầy đủ sắc lệnh mới. Trong thời gian gần đây, Moscow cũng đã tăng cường biện pháp bảo vệ các tàu thương mại, đặc biệt là “hạm đội bóng đêm”, bằng cách bố trí tàu hộ tống hải quân tại các tuyến đường chiến lược như Vịnh Phần Lan, eo biển Đan Mạch và eo biển Manche.
Phản ứng trước các biện pháp kiểm tra tàu chở dầu do EU thực hiện trong khuôn khổ lệnh trừng phạt, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia hồi tháng 5 chỉ trích hành động này là “vi phạm quyền tự do hàng hải”.
Các động thái mới cho thấy Nga đang tăng cường kiểm soát và phản ứng cứng rắn hơn trước nguy cơ tấn công bằng UAV và phá hoại tại tuyến vận tải biển, đặc biệt trong bối cảnh xung đột với Ukraine kéo dài và các kênh xuất khẩu chiến lược như Baltic và Biển Đen ngày càng trở nên dễ bị tổn thương.